Wir sind das Volk

De DDR, een van de meest repressieve regimes van het Oostblok, slaagde erin om sinds 1953 iedereen gedurende 36 jaar apathisch murw te houden. Tot 1989 dus. Hoe komt het dan dat 1989 honderdduizenden plots datgene doen, wat ze de voorbije decennia voor onmogelijk hielden: massaal op straat komen tegen een regime ? Waarom dan en waarom in Leipzig ?

Booming Leipzig

In heel wat Oost-Duitse steden kom je winkeltjes tegen waar je kunt "Ost-shoppen": kleinoden indoen die destijds exclusief in de DDR te verkrijgen waren en sindsdien als verzamelobjecten verkocht worden. Nog erger wordt het wanneer ze die spulletjes ook nog beginnen na te maken. Ze spelen hierbij waarschijnlijk in op een zekere vorm van wat mijn reisgezellen 'ostalgie' noemen. Wie daaraan lijdt is met één bezoekje aan het Stasi-Archief in Leipzig direct genezen.

Vervolgens ben je klaar om met volle teugen te genieten van booming Leipzig. In het Museum der Bildenden Künste, bij voorbeeld. Een blok van 125.365 m³ beton, langs binnen afgewerkt met massief maar warm hout. Alle ruimtes zijn, in goede Duitse stijl, overgedimensioneerd. Maar in dit bouwwerk van Hufnagel Pütz Rafelian komt dit niet bedreigend over, in tegendeel. Het lichtspel en de doorkijk doorheen het massieve gebouw genereert eerder zelfvertrouwen dan ontzag.

En dat is de essentie van wat Leipzig uitstraalt. We komen terug...

Een hinder

Je kan onze spoorwegen niet verwijten dat ze hun informatieplicht niet nakomen. Vandaag werden de vertragingen op de lijnen van de kust naar Brussel veroorzaakt door... een hinder op het spoor. Gerustgesteld door het feit dat het geen persoonsongeval was - een wanhoopsdaad catalogeren als 'een hinder' is niet netjes en wordt door de nmbs eerder als 'persoonsongeval' omschreven - probeer ik me voor te stellen wat dit kan zijn. Een fout geparkeerde auto, een achtergelaten vuilniszak, ... In elk geval snel goed voor een flink uur vertraging en enkele afgeschafte treinen.

Maar goed, vandaag was de oorzaak een hinder 'en gelieve ons hiervoor te verontschuldigen'. Ook bij die verontschuldigen heb ik nooit echt begrepen wat van mij verwacht werd. Niet op reageren lijkt mij de beste optie.

In de toekomst wordt het in elk geval beter. Niet dat de treinen geen vertragingen meer zullen oplopen. In tegendeel, de stations worden met man en macht in gereedheid gebracht zodat je er inderdaad méér zal kunnen, lees moeten, doen dan toekomen en vertrekken alleen. Wachten bij voorbeeld, lang wachten.

Het gekke Genk

Genk is een gekke stad. Geen oud centrum, geen Belfort noch oude stadsrechten. De bevolkingsaanwas die van dit Bokrijkachtige dorpje een stad maakte situeert zich dan ook pas in het begin van de 20ste eeuw: van zowat 6.300 in 1920 tot over de kaap van 60.000 in 2000 toen het officieel een stad werd. En daar is een goede reden voor: na Antwerpen en Gent is het de derde industriestad in Vlaanderen. Toch hebben we na de sluiting van de laatste mijn over Genk lange tijd niet veel meer gehoord dan de perikelen van de Ford fabrieken.

Maar daar gaat nu verandering in komen. Genk heeft zich in de jaren '60 ingeschreven in het modernisme en is van plan dit de volgende jaren te blijven volhouden. Op de foto zie je een beeld van de nieuwe bib. Absoluut een bezoekje waard. Als je met de trein gaat kun je trouwens best een goed boek gebruiken. Een ritje Kortrijk - Genk neemt al snel 3 uur in beslag...

Een Ark voor Antwerpen

Antwerpenaren zijn, afgaande op de argumenten die opgedist worden om de bouw van een brug over de Schelde af te wijzen, zeer begaan met hun gezondheid en het milieu. Ik verdenk de tegenstanders van de brug er trouwens van het op een akkoordje gegooid te hebben met de Nederlandse tegenstanders van de uitdieping van de Westerschelde. Brug en uitdieping zijn immers voor zowel voor- als tegenstanders erg met elkaar gelinkt, en niet alleen om milieuredenen.
Komt er geen uitdieping, dan heb je minder bijkomende goederenmobiliteit nodig en dus ook geen brug, en vice-versa. Komt er wel een brug, dan is de uitdieping ook noodzakelijk, al was het maar om vrije doortocht te verlenen aan de overtuigde tegenstemmers.

Hiervoor bouwen ze in Brussel al ijverig een nieuwe Ark waar voldoende plaats in moet zijn om die hele Antwerpse dierentuin van windhanen en kazakkendraaiers naar veiliger oorden te varen.

Goed nieuws

De grote toeloop is blijkbaar stilaan over. Vanaf nu kan je op min of meer convenabele manier het Magritte museum bezoeken. Maar is het de moeite waard ?

Ja, dat is het. Ik weet, sommigen onder ons zullen een beetje op hun honger blijven omdat het aantal tentoongestelde werken nu ook niet zo spectaculair is. De ruimtes worden voor een stukje opgevuld met brieven en foto's van zijn kompanen, zes in totaal maar telkens in een andere volgorde. Net daarom vind ik het een bezoek waard. De tentoonstelling geeft het surrealisme een plaats in het banale aardse bestaan van een clubje modale burgermannetjes (en vrouwtjes).

En dat is mooi: het getuigt van realiteitszin.

De stadstuin

Eergisteren kondigden we de rurban development reeds aan. Natuurlijk hoef je er niet onmiddellijk nieuwe nederzettingen in de slikken en schorren van de Zeeuwse polder bij voor te stellen. De Stadstuinen in Ronse, bij voorbeeld, komt ook al aardig in de buurt. Het plaatje toont hoe het project er ooit zou moeten uitzien. Fraaie moderne appartementen, veel groen en toch op wandelafstand van het centrum van de stad.

Volgens mij heeft de ontwerper enkele jaren op de VUB gesleten en had ie het daar best naar haar/zijn zin.

Op wieltjes

Soms loopt het mis in de stad. Lucas is het beu dat hij op straat in zijn gezicht gespuwd wordt omdat hij een 'sale Belge' is. En we kunnen met hem meeleven, hij heeft recht en reden om dat beu te zijn. Op zo'n momenten is de roep naar law and order niet alleen aanlokkelijk, maar waarschijnlijk ook noodzakelijk. Ook Molenbeek is de laatste weken op dergelijke onfortuinlijke wijze in het nieuws geweest.

Maar er zijn ook andere plekken in de stad. De skate-piste boven de Recyclart bij voorbeeld, vlakbij de Marollen. Het was er verleden zondag goed toeven in het zonnetje, met een glas champagne in de hand. Het urbane leven leek op wieltjes te lopen, ook -en waarschijnlijk vooral- zonder gendarmen in de buurt.

Rurban development

In een recent artikel in de Revue d'Economie Régionale & Urbaine (2009 / 2) wordt onze aandacht gevraagd voor een duurzame plattelandsontwikkeling. Volgens de auteur, Antoine Bailly, moeten we veel meer aandacht hebben voor die plattelandsontwikkeling. Geografisch bestrijkt het immers niet alleen het grootste gedeelte van het territorium, het is tevens "the place of invention for new economic, social, and power practices, linked to the fundamental process of rurbanisation.

Stadsontwikkelaars, u weze gewaarschuwd. Als je over een paar jaar nog hip wil zijn, is het de hoogste tijd om een beetje in het rurale te investeren...